Korba literatury

Źródło okładki Swietłana Aleksijewicz pisze na trudne w historii Rosji tematy: katastrofie w Czarnobylu, kobietach i dzieciach podczas drugiej wojny światowej, życiu po upadku komunizmu. W 2011 roku jej książka „ Wojna nie ma w sobie nic z kobiety” została uhonorowana Nagrodą im. Ryszarda Kapuścińskiego oraz Literacką Nagrodą Europy Środkowej Angelus. W książce tej dominują uczucia i emocje. Autorka oddaje głos kobietom, byłym uczestniczkom walk podczas drugiej wojny światowej. Gdy dziennikarka rozmawia z nimi, są już dojrzałymi kobietami, w których wojna nadal tkwi, każdego dnia o sobie przypomina. Jaka jest wojna dla kobiet? Aleksijewicz pisze: „Kiedy mówią kobiety, nie ma albo prawie nie ma tego, o czym zwykle czytamy i słuchamy: jak jedni ludzie po bohatersku zabijali innych i zwyciężyli. Albo przegrali. Jaki mieli sprzęt, jakich generałów. Kobiety opowiadają inaczej i o czym innym. «Kobieca» wojna ma swoje własne barwy, zapachy, własne oświetlenie i przestrzeń uczuć.

Źródło okładki Dwa krzyże z napisem „Memento” postawione przy wjeździe do Miedzianki są refrenem tej książki. „Memento” powraca cyklicznie, obrazuje fatum, które zawisło nad tą ziemią i jej mieszkańcami, miejscowość podupada i odradza się dzięki sile ludzi, którzy trwają i odbudowują domy oraz swoje życie. Filip Springer reporter, fotograf, dziennikarz w "Miedziance. Historii znikania" książce, która znalazła się w finale m.in. Nagrody Literackiej Nike, o tej ziemi i ludziach pisze z szacunkiem, a interesujący język i narracja wciągają niemal od pierwszej strony w historię, która sięga XIV w. Zmieniający się właściciele poszukujący rudy (miedzi, srebra, cynku), dziesiątkujące ludzi wojny XVII w., przypalony obiad, a w efekcie pożar, który pochłonął większość domów, to tylko niektóre wydarzenia prowadzące do zamierania miasteczka, w którym okresy upadku przeplatały się z latami świetności. Wielowiekowa eksploatacja góry, pozostawianie niezabezpieczonych sztolni s

Wydaje się, że tak krótki okres dzieli dni dzisiejsze do czasów, gdy żył i tworzył Franz Kafka. Niespełna sto lat minęło od jego śmierci, a świat wykonał niebywały skok, nie tylko technologiczny czy społeczny, ale także w dziedzinie tak zwyczajnej, jak pisanie listów. Sztuka epistolarna, kiedyś jedna z podstawowych form komunikowania pomiędzy ludźmi, wyparta została przez nowoczesne kanały, np. smsy czy maile. W 2012 roku ukazała się książka „Listy do rodziny, przyjaciół, wydawców”, w której zebranych zostało kilkaset listów autorstwa Kafki. Gdy je pisał, piękne słowo miało znaczenie, pisać listy tak jak on, to był kunszt i wiele z tych tekstów, które znalazły się w tym wydaniu, można w ten sposób określić. Kunszt formy i słowa. Nie bez znaczenia jest, że są to teksty pisarza, czyli kogoś obdarzonego talentem w dziedzinie słowa. Wielbiciele Kafki nie tylko po raz kolejny mają okazję zachwycić się jego umiejętnościami, ale ujawnia się na tych kartach bardzo wrażliwa osobowość.

Ciągłość, trwanie, powtarzalność to skojarzenia, jakie pierwsze nasuwają się po obejrzeniu „Amatorek” w adaptacji Teatru Wybrzeże, który wystąpił 30 września w Centrum Kultury i Sztuki DK Oskard. Skąd te skojarzenia? Aktorzy grali już w chwili, gdy publiczność zajmowała miejsca, powtarzali te same gesty, mimikę, był w tym jakiś schematyzm. Powtarzalność sytuacji, problemów niezależnie od miejsca i czasu, postaci, bo wydarzenia, których publiczność za chwilę była świadkiem, mają miejsce na całym świecie. Spektakl to adaptacja powieści „Amatorki” austriackiej pisarki Elfriede Jelinek, która w 2004 roku otrzymała Nagrodę Nobla. Proza Jelinek nasycona jest tematyką feministyczną, kobiecą seksualnością, walką płci, satyrycznym demaskowaniem problemów społecznych. W tekstach Jelinek nie ma miejsca na sentymentalne historie, autorka odziera bohaterów z masek, kobieta i mężczyzna zdefiniowani są przez biologię i społeczeństwo, które nie pozwoli, by jednostce wiodło się lepiej niż ogółow

Niebawem recenzja książki A. Kuźniak, Papusza. Poniżej jeden z wierszy poetki. „Piosenka” Po wielu latach, a może za jeden krótki czas, twe ręce podniosą moje pieśni. Skąd i co? W dzień czy we śnie? Wspomnisz i pomyślisz – bajka czy prawda? I o wszystkich moich pieśniach, i o wszystkim zapomnisz (s. 159).    Źródło zdjęcia A.Kuźniak, Papusza . Wydawnictwo Czarne. Wołowiec 2013.